Հայաստանում ավելի շատ երեխաներ ծնվում են քաղաքներում, քան գյուղերում: Այս մասին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտնեց Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Սմբատ Սաիյանը: Նրա խոսքով՝ պատճառները շատ են, իրենք իրավիճակի բարելավման համար քայլեր են ձեռնարկում: «Մեզ մոտ այսօր ծնելիության գումարային միջին գործակիցը կազմում է 15.5 տոկոսից մի փոքր ավելի, աշխարհում այդ ցուցանիշը գյուղում ավելի բարձր է լինում, քան քաղաքում, գյուղն ունի այն պոտենցիալը, որտեղ ծնվում են ավելի շատ երեխաներ, մեզ մոտ տրամագծորեն հակառակն է, գյուղերում ծնելիության գումարային միջին գործակիցը զգալիորեն զիջում է քաղաքին: Սա մտահոգիչ է: Ժողովրդագրության վրա ազդում են բազմապիսի գործոններ, միանշանակ գնահատականներ տալ և ասել, թե որն է հիմնական պատճառը, հնարավոր չէ, բայց պատճառները մենք բոլորս գիտենք ու կարող ենք թվարկել. առաջինը դա արտագաղթն է և ներքին միգրացիան, գյուղական բնակավայրերում ավելի քիչ երիտասարդություն է սկսում բնակվել, նրանք ձգտում են քաղաքներ, որը բերում է նրան, որ ծնունակ կանանց կամ աղջիկների թիվը պակասում է, մյուս կարևորագույն պատճառը սոցիալ-տնտեսական իրավիճակն է գյուղերում: Այն, ինչ ազդել է Հայաստանի իրողության վրա, ավելի խորն ազդել է գյուղական բնակավայրերի վրա»,- ասում է նա: Այս խնդրի լուծման համար Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը ծրագիր է մշակել, ըստ որի՝ երեխայի խնամքի միանվագ նպաստ գյուղում ապրող ծնողը կստանա, անգամ, եթե երեխա ունենալուց առաջ չի աշխատել: «Մեր բոլոր տեսակի ուսումնասիրությունները ցույց էին տալիս, որ ժողովրդագրական իրավիճակի զարգացման միտումները շատ ավելի բացասական կամ խնդրահարույց են գյուղական համայնքներում, դրա համար, հաշվի առնելով բյուջետային սահմանափակումները, որոշում է կայացվել գյուղական բնակավայրերում ապրող ընտանիքներին նշանակել և վճարել խնամքի նպաստ մինչև երեխայի երկու տարեկան դառնալը , անկախ նրանից, թե այդ ընտանիքի որևէ անդամ ստանո՞ւմ է խնամքի նպաստը՝ որպես վարձու աշխատող, թե՞ ոչ: Առայժմ խոսքը գնում է միայն գյուղական համայնքներում չաշխատողների մասին, ծրագրի ընդլայնում չի նախատեսվում»,- ասում է Սաիյանը: Մինչև երկու տարեկան երեխաների խնամքի համար տրամադրվող գումարը ևս ավելացել է: Նախկին 18.000-ի փոխարեն՝ երեխայի խնամքի համար կտրվի 25.500 դրամ: «2020թ. հուլիսի 1-ից կավելանա նաև մինչև երկու տարեկան երեխաների խնամքի համար տրվող նպաստը, այժմ տրվող 18.000-ի փոխարեն՝ ծնողները կստանան 25.500 դրամ»,- ասաց Սմբատ Սաիյանը: Ըստ նախարարի տեղակալի՝ ժողովրդագրական ցուցանիշների վրա ազդում է նաև բնակարանային խնդիրը: Դրա համար 3 ծրագիր ունեն: «Հայաստանում նախատեսվում է իրականացնել բնակարանային ապահովության երեք ծրագիր: Նախատեսվում է, որ, եթե ընտանիքում կա 2 երեխա, ապա մարզում բնակարան ձեռք բերելու համար պետությունն ընտանիքին կաջակցի բնակարանի արժեքի 5 տոկոսի չափով, բայց ընտանիքում եղող երեխաների թվի հետ կապված՝ այն կարող է աճել մինչև 2 մլն դրամ: Երիտասարդ ընտանիքների համար հիպոթեքով բնակարանի ձեռք բերման համար խնդիր է կանխավճարը, մենք որոշում ենք ընդունել, որ պետությունը կապահովագրի այդ գումարը, շահառուն հետագայում կվճարի այդ գումարը, բայց, այսպես ասենք, առանց տոկոսների, պետությունը տվյալ ժամանակահատվածի համար կապահովագրի գումարը, ինչը կնշանակի, որ ընտանիքը այդ գումարն արդեն վճարել է: Երրորդը, եթե արդեն ունեն հիպոթեքային վարկեր, և ընտանիքում երեխա է ծնվում, ֆինանսական ռիսկն ավելանում է, հատկապես, եթե կինն աշխատող է, սա նշանակում է՝ լրացուցիչ ծախսեր և լրացուցիչ եկամտի կրճատում, պետությունը՝ կախված նրանից, թե ո՞ր երեխան է, որպես շնորհ՝ որոշակի տոկոս կվճարի: Եթե խոսքը գնում է առաջին և երկրորդ երեխաների մասին, ապա վարկի մնացորդի 5 տոկոսի մարում կլինի քաղաքներում և 10 տոկոսի մարում՝ գյուղական բնակավայրերում, երրորդ և չորրորդ երեխան ունենալու դեպքում խոսք կարող է գնալ մարզերում՝ մինչև 50 տոկոսի, Երևանում՝ 25 տոկոսի մարման մասին»,- ասում է փոխնախարարը: Ավելի վաղ հայտնել էին նաև, որ 2020 թ. պետբյուջեով ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման համար նախատեսված է լրացուցիչ 5.3 մլրդ դրամ: «Արդեն հայտնի է, որ առաջին և երկրորդ երեխաների ծննդյան նպաստը սահմանվելու է 300.000 դրամ՝ նախկին 50 և 150 հազար դրամների փոխարեն: Փաստացի շուրջ 6 անգամ ավելանում է առաջին երեխային տրվող նպաստը և կրկնակի ավելանում է երկրորդինը: Երրորդ և չորրորդ երեխայի պարագայում տրվող նպաստի չափը կմնա նույնը՝ 1 մլն դրամ, դրանից հետո արդեն՝  1.5 մլն դրամ: Սրա համար նախատեսված է լրացուցիչ 3.8 մլրդ դրամ, 2020-ի հուլիսի 1-ից հետո ծնված երեխաների նպաստը արդեն կտրվի այս կարգով»,- ասում է նա:  

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) քննության է առել Հայաստանի ու Ադրբեջանի` միմյանց ուղղված բողոքները: Տեղեկությունը հայտնում է ՌԻԱ Նովոստին` հղում անելով ՄԻԵԴ-ին։

Ըստ հաղորդագրության` ՄԻԵԴ-ի պալատը, որին փոխանցվել են «Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի» և «Ադրբեջանն ընդդեմ Հայաստանի» միջպետական բողոքները, գործը պատվիրակել է դատարանի Մեծ պալատին։

Հայաստանը բողոք է ներկայացրել 2020 թվականի սեպտեմբերի վերջին, իսկ Ադրբեջանը՝ 2020 թվականի հոկտեմբերի վերջին։

«Հայտարարություններն առավելապես վերաբերում են Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև բռնության վերջին դրսևորումներին և մեղադրանքներ են պարունակում այդ դեպքերի ընթացքում պատասխանող երկրների կողմից Կոնվենցիայի լայնածավալ խախտումների վերաբերյալ` ներառյալ քաղաքացիական անձանց վրա անկանոն հարձակումները, ինչպես նաև մասնավոր և հասարակական սեփականության և ենթակառուցվածքների վրա հարձակումները, մահապատիժները, զինծառայողների և խաղաղ քաղաքացիների նկատմամբ ոչ պատշաճ վերաբերմունքն ու նրանց խեղումները, գերեվարումը և մարդկանց տևական ժամանակ պահելն ու մարտական գործողություններով տուժած շրջաններում քաղաքացիական բնակչության բռնի տեղաշարժը»,-ասված է հաղորդագրության մեջ։

Բողոքները Մեծ պալատի քննարկմանը հանձնելու որոշումն ընդունվել է մայիսի 11-ին, կողմերն այդ մասին տեղեկացված են եղել եւ առարկություններ չեն հայտնել: Մեծ պալատը կազմված է դատարանի նախագահից, փոխնախագահներից, սեկցիաների նախագահներից, ինչպես նաեւ ազգային դատավորից եւ դատավորներից, որոնք ընտրվել են ըստ վիճակահանության:

Վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ կառավարությունում տեղի է ունեցել Անվտանգության խորհրդի արտահերթ նիստ:

Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում, մասնավորապես, նշել է.

«Անվտանգության խորհրդի հարգելի անդամներ,

Սիրելի հայրենակիցներ,

Արդեն երկրորդ օրն է Սյունիքի մարզի Սև լճի շուրջ և մերձակա տարածքներում պայթյունավտանգ իրավիճակ է: Պատճառն այն է, որ Ադրբեջանի զինված ուժերի զինծառայողների որոշ խմբեր հատել են Հայաստանի պետական սահմանը և Սև լիճը պարփակելուն ուղղված գործողություններ են արել: Հայաստանի զինված ուժերը մարտավարական բնույթի հակագործողություններ են իրականացրել: Հարակից որոշ տարածքներում դիրքավորված ադրբեջանցիները մեր զինուժի մարտավարական հակագործողությունների արդյունքում հեռացել են զբաղեցրած բնագծերից: Ոչ Հայաստանի, ոչ Ադրբեջանի զինուժի ներկայացուցիչների կողմից այս պահի դրությամբ հրազենի կամ այլ զինատեսակի կիրառման դեպք չի գրանցվել:

Այնուամենայնիվ, ադրբեջանական զինուժի շուրջ 250 ներկայացուցիչներ այս պահին շարունակում են գտնվել մեր պետական սահմաններից ներս՝ Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի որոշ հատվածներում: Իրադրության խորը և համակողմանի գնահատումն ակնհայտ է դարձնում, որ ադրբեջանցիների իրականացրածը սադրանք է, որը կարող է ունենալ շատ ավելի ընդարձակ ռազմաքաղաքական նպատակներ: Նկատի ունեմ՝ ադրբեջանցիները տվյալ տեղանքում հայ-ադրբեջանական սահմանը հնարավոր է հատել են ոչ թե տեղային խնդիրներ լուծելու, այլ ռազմական բախում սադրելու նպատակով:

Սրա մասին են վկայում հետևյալ փաստերը՝

առաջին. տվյալ տեղանքում իրենց գտնվելն Ադրբեջանի զինուժի ներկայացուցիչները փորձում են բացատրել ակնհայտորեն կեղծված քարտեզների միջոցով՝ դրանցով փորձելով հիմնավորել, թե դա ադրբեջանական տարածք է: Ինչպես արդեն նշել եմ՝ Խորհրդային Միության ժամանակ հաստատված քարտեզները միանշանակ են դարձնում, որ Ադրբեջանի այդ պնդումները որևէ հիմք չունեն, ինչի մասին գիտեն հենց իրենք՝ ադրբեջանցիները:

Երկրորդ. սադրանքների մեկնարկի օրն Ադրբեջանը հայտարարեց մայիսի 16-ին 15 հազար զինծառայողների մասնակցությամբ լայնածավալ զորավարժություններ անցկացնելու մասին:

Երրորդ. դեռևս ապրիլի վերջին Ադրբեջանի նախագահը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության նկատմամբ բացահայտ սպառնալիքներով հանդես եկավ՝ ասելով, որ ուժի գործադրմամբ միջանցք կբացի Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև, ինչպես ինքն է հորջորջում, Զանգեզուրի միջանցքի տեսքով:

Մեր գնահատականը միանշանակ է՝ ստեղծված իրավիճակը լիարժեքորեն համապատասխանում է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի հոդված 2-րդի 2-րդ պարբերությանը, համաձայն որի, մեջբերում եմ, «մեկ կամ մի քանի մասնակից պետությունների անվտանգությանը, տարածքային ամբողջականությանը և ինքնիշխանությանը սպառնացող վտանգի, կամ միջաքզգային խաղաղությանն ու անվտանգությանը սպառնացող վտանգի դեպքում մասնակից պետություններն անմիջապես կակտիվացնեն համատեղ խորհրդակցությունների մեխանիմզը՝ իրենց դիրքորոշումները համակարգելու և ծագած սպառնալիքը վերացնելու նպատակով միջոցներ ձեռնարկելու համար:

Ելնելով վերը նշվածից՝ Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Արա Այվազյանին, Պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Վաղարշակ Հարությունյանին, Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին հանձնարարում եմ՝

առաջին. միջոցներ ձեռնարկել Հավաքական անվտանգության պայմանագրի 2-րդ հոդվածով նախատեսված խորհրդակցությունների մեկնարկելու ուղղությամբ, մասնավորապես, ՀԱՊԿ անդամ երկրների դիրքորշումները համակարգելու և ծագած սպառնալիքը վերացնելու նպատակով միջոցներ ձեռնարկելու համար:

Երկրորդ. միջոցներ ձեռնարկել Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության 2010 թվականի դեկտեմբերի 10-ի ճգնաժամային իրավիճակներին արձագանքման կանոնակարգով նախատեսված ընթացակարգերի մեկնարկի համար: Սույն կարգով, հիշեցնեմ, սահմանվում է ճգնաժամային իրավիճակների հանգուցալուծմանն ուղղված համատեղ գործողությունների վերաբերյալ որոշումներ ընդունելու մեխանիզմը:

Հարգելի գործընկերներ,

Հարկ եմ համարում ընդգծել, որ չնայած այս պահին իրադարձությունների նշված թատերաբեմերում հրաձգության և փոխհրաձգության դեպքեր չունենք, Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության վերը նշված ընթացակարգերի արագ ձեռնարկումն անհրաժեշտ է իրադարձությունների հետագա սրում թույլ չտալու և Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը, կայունությունը և ինքնիշխանությունը պաշտպանելու համար: Եվ այս միջոցները մենք ձեռնարկում ենք որպես Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության անդամ»:

https://www.youtube.com/watch?v=s-swGhFs9Nc&feature=emb_logo

ԱՀ նախագահի նախկին խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․

«Իշխանասարի շուրջ ստեղծված իրադրության առաջնային հարցերից է հասկանալ, թե ինչպե՞ս է հաջողվել այդքան մեծ քանակությամբ ադրբեջանական զորքերին աննկատ ոչ միայն մոտենալ սահմանագծին, այլ մուտք գործել Հայաստանի Հանրապետության տարածք։

Երկրորդ, ո՞վ է պատասխանատու սահմանագծի այդ ուղղությամբ պահպանության/պաշտպանության իրականացման համար, ինչո՞ւ ժամանակին անհրաժեշտ պաշտպանական համակարգեր չեն ներդրվել։
Գլխավորը՝ արդյո՞ք քաղաքական որոշման արդյունք չէ առաջնագծի այդ ուղղությունը «բաց պահելը», թե՞ մարտական խնդիր իջեցվել է, սակայն անհրաժեշտ աշխատանքներ չեն իրականացվել։

Մի շարք կարևոր հարցերի պատասխան, հստակություն չկա։

Կարծում եմ՝ առաջին իսկ հարմար պահին, պետք է իրավական գործընթաց սկսել՝ պարզելու գործընթացի բոլոր մեղավորներին և պատասխանատուներին։

Քաղաքական իշխանության պատասխանատվության հարցը նույնիսկ քննարկման չեմ էլ ենթարկում, այդ մասով ամեն ինչ պարզ է՝ ցանկացած պարագայում գլխավոր պատասխանատուն երկրի վարչապետն է, իսկ մնացածի մեղավորության չափաբաժինը կիմանանք համապատասխան իրավական գործընթացներից հետո»։

Մի տղամարդ այս տարվա փետրվարից մինչև մայիսի 4-ը Երևանի Քեռու փողոցի տներից մեկում, առանց պետական գրանցման և առանց հատուկ թույլտվության լիցենզիայի, վարձու խաղավարի միջոցով կազմակերպել է կենդանի պոկեր տեսակի շահումով խաղեր, որոնց շրջանակներում 100, 200, 500, 1000, 5000 և 25000 դրամին համարժեք խաղաքարերով խաղադրույքներ ընդունելու և մասնակիցներից յուրաքանչյուրի շահումից որոշակի չափով գանձումներ կատարելու եղանակով՝ օրական ստացել է շուրջ 200 հազար դրամի շահույթ։ Մանրամասները հաղորդում է ՀՀ ոստիկանությունը։

«Քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչության կոռուպցիոն և տնտեսական հանցագործությունների դեմ պայքարի վարչությունում ստացված տեղեկությունների հիման վրա ձեռնարկված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում փաստական տվյալներ են ստացվել, որ մի տղամարդ այս տարվա փետրվարից մինչև մայիսի 4-ը Երևանի Քեռու փողոցի տներից մեկում, առանց պետական գրանցման և առանց հատուկ թույլտվության լիցենզիայի, վարձու խաղավարի միջոցով կազմակերպել է կենդանի պոկեր տեսակի շահումով խաղեր, որոնց շրջանակներում 100, 200, 500, 1000, 5000 և 25000 դրամին համարժեք խաղաքարերով խաղադրույքներ ընդունելու և մասնակիցներից յուրաքանչյուրի շահումից որոշակի չափով գանձումներ կատարելու եղանակով՝ օրական ստացել է շուրջ 200 հազար դրամի շահույթ և չի վճարել գործունեության համար սահմանված պետական տուրքը, ինչի հետևանքով պետության օրինական շահերին պատճառվել է առանձնապես խոշոր չափի՝ շուրջ 5 միլիարդ 500 միլիոն դրամի վնաս։

Ոստիկանության ծառայողները հիշյալ տարածքում հայտնաբերել են խաղատնային բազմատեսակ պարագաներ, որոնք առգրավվել են: Հայտնաբերվել է նաև մարիխուանայի նմանվող զանգված։ Նշանակվել են փորձաքննություններ։

Փաստի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ, որն ուղարկվել ՊԵԿ քննչական վարչություն»«-ասված է հաղորդագրության մեջ:

Նիկոլ Փաշինյանն իր պաշտոնավարման ինչպես մեկ տարին, այնպես էլ 500 օրը նշեց՝ թմբկահարելով իր կառավարության գլխավոր ձեռքբերումը՝ «ժողովրդավարությունը»: Այս մասին Facebook-ի իր էջում գրել է ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը, ով իր գրառումը վերնագրել է. «Հայաստանը՝ ժողովրդավարության պոչամբար»: Նա, մասնավորապես, նշել է. «Յուր թիմակիցներն այս ընթացքում ավելի հեռու գնացին, հայտարարելով, որ Հայատանը այլեւս «ժողովրդավարության բաստիոն» է, ԱՄՆ-ից եւ Եվրոպայից էլ զիլ: Իհարկե, Հայաստանում ժողովրդավարության մասին նման անհեթեթ հայտարարությունները լավագույն դեպքում մեծահոգի եւ կարեկցող ժպիտ կարող են առաջացնել ներսում օրեցօր շատացող, իրականության զգացողությունը չկորցրած հարյուր հազարավոր մարդկանց մոտ, իսկ դե արտերկրում արձագանքների մասին ավելի լավ է լռել, վերջիվերջո, երկրիս պատիվն է… Այսքանը հերիք չէր, հանկարծ Նիկոլը մի օր որոշում է, որ այլեւս պետք է զբաղվի «ժողովրդավարության էքսպորտով», իսկ քանի որ ոչ մի լուրջ տեղում նման խեղկատակ կառավարման համակարգը պիտանի չէ, նա որոշում է, որ իր նիկոլա-գանդիզմի արտահանումը պետք է կազմակերպի Արցախի Հանրապետություն: Այս ցնդաբանական գաղափարն արտահայտվեց է ոչ միայն իր հարցազրույցներում (Նուվել դ՛Աղմենի), պաշտոնական հայտարարություններում (Արցախի Հանրապետության Անկախության օրվա ուղերձ), այլեւ իր մերձավոր երկու ՀԿ-ներին պետական բյուջեից Արցախի ՏԻՄ ընտրություններին գործուղելու որոշմամբ: Ուզում եմ հատուկ շեշտել, որ մինչ Հայաստանի կառավարության համապատասխան որոշումը, Արցախը ԿԸՀ-ն այդ ՀԿ-ներին հրավերներ չէր ուղարկել: Ի՞նչն ես ուզում արտահանես Արցախ, Նիկոլ: Գրպանային Ազգային Ժողո՞վը: Կիսագրագետ կառավարությո՞ւնը: Դատարանների վրա ճնշումնե՞րը: Ատելության եւ անհանդուրժողականության քարոզչությո՞ւնը: Քո ձեռքերում խաղալիք դարձած իրավապահ համակա՞րգը: Քաղաքական մրցակիցների նկատմամբ ճնշումներն ու կալանավորու՞մը: Պաշտոնավարման 500 օրվա ընթացքում, ստանալով ժողովրդական աջակցության հսկայական պաշար, դու անխնայաբար, խախտելով քաղաքական համակարգի գործունեության բոլոր կաննոները, շահագործել ես մի մեծագույն հարսոտություն, մի բացառիկ հանք՝ մարդկանց վստահությունը: Ու, ավաղ, Հայաստանը քո ձեռքերում դարձել է ոչ թե ժողովրդավարության բաստիոն, այլ ժողովրդավարության պոչամբար: Սրանից բխող բոլոր տոքսիկ եւ աղետալի հետեւանքներով»: